Bùn vi sinh hay còn gọi là bùn hoạt tính. Vì bùn vi sinh này đang được sử dụng hiệu quả nên hoạt tính xử lý là rõ ràng. Có nhiều hệ thống đổ bùn vào là chạy được nhưng cũng không ít hệ thống thì ngược lại. Được vài ngày là trôi bùn và lượng MLSS giảm dần trông thấy. Vì vậy, việc cấy bùn vi sinh từ hệ thống khác có cần thiết và cần lưu ý những gì?
Bùn hoạt tính có đặc điểm gì
Để đầy đủ cơ sở mà trả lời câu hỏi đặt ra ở tiêu đề, chúng ta cần xem xét về bùn vi sinh xử lý nước thải và bản chất của MLSS.
Bùn hoạt tính hay thành phần vi sinh trong nước thải phụ thuộc vào thành phần nước thải đầu vào. Bao gồm các chất hữu cơ, nồng độ chất thải, các chất vô cơ (TDS, clorua…), các hợp chất độc hại. Mỗi môi trường sẽ phù hợp cho 1 loại vi sinh vật phát triển mạnh. Nước thải có nhiều dầu mỡ, chất béo khác với nước thải có nhiều đường như nước thải chế biến trái cây.
Một số yếu tố môi trường khác ảnh hưởng đến vi sinh vật: pH, nồng độ đa lượng (Nitơ, Phốt pho), nhiệt độ, oxy hòa tan và tuổi bùn. pH thấp sẽ phù hợp cho các loại vi nấm, các loại vi sinh vật hoại sinh. Oxy cao phù hợp loại ưu khí tuyệt đối…
MLSS chứa hỗn hợp vi khuẩn hoạt động, tế bào chết, các chất đa bào ngoại bào (EPS) và các cơ chất. Trong hầu hết các hệ thống, tỉ trọng vi khuẩn chiếm ít hơn 15%. Tuổi bùn tăng thì tỉ trọng này còn thấp hơn nữa.
Xem thêm: Yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật
Lấy bùn hoạt tính từ hệ thống khác có ảnh hưởng gì?
2 hệ thống có cùng thành phần nước thải thì việc lấy bùn hoạt tính nơi này qua nơi khác là tốt. Việc này giúp giảm thời gian nuôi cấy vi sinh mới. Tuy nhiên để cho hiệu quả cao người ta thường lấy 10-15% bùn hoạt tính làm chất nền. Sau đó cấy thêm men vi sinh gốc để tăng lượng vi khuẩn có lợi.
Trường hợp nếu 2 thành phần nước thải khác nhau thì sẽ có trường hợp như sau. Vi sinh không thích nghi, bùn giảm dần và giảm nhiều có thể sau 1 tuần. Trường hợp này gọi là bị sốc môi trường, do 2 thành phần nước thải khác nhau. Thứ 2 là quan trọng là tuổi bùn, tuổi bùn quá già hoặc non sẽ khiến vi sinh không thể thích nghi được ở hệ thống mới. Vì vậy, phải lựa đúng màu bùn đẹp, vi khuẩn mạnh là điều khó khăn.
Lựa chọn bùn vi sinh như thế nào cho phù hợp
Lựa chọn bùn vi sinh chủ yếu dựa trên đánh giá và kinh nghiệm. Dưới đây là vài kinh nghiệm mà bạn có thể cân nhắc thực hiện:
- Nếu có hệ thống xử lý nước thải tương tự gần đó, bạn có thể tận dụng.
- Chọn bùn vi sinh màu nâu đỏ, là loại bùn khỏe nhất.
- Nếu hai hệ thống cách xa nhau, vận chuyển đường dài sẽ làm tăng chi phí đáng kể. Thêm nữa, thời gian vận chuyển lâu làm một số bùn sẽ chết do thiếu oxy.
- Nếu hệ thống đang gặp vấn đề, tốt nhất là thêm vi sinh hiếu khí IMWT. Trong men vi sinh có các vi khuẩn khỏe mạnh và Enzyme hỗ trợ cho việc xử lý nước thải. Enzyme rất quan trọng, nếu không có enzyme hỗ trợ vi sinh khó có thể phân giải được các hợp chất cao phân tử.
Do đó, việc cấy bùn vi sinh từ hệ thống khác đòi hỏi phải có kinh nghiệm. Người kinh nghiệm nếu được hỗ trợ công cụ để soi vi sinh thì sẽ rất hiệu quả. Tốt nhất cứ lấy mẫu về soi trên kính hiển vi, vì bạn không biết trong đó nó có khuẩn sợi không hay?
