Bể sinh học bị sốc thường gặp trong các hệ thống xử lý nước thải công nghiệp. Khi nước thải chứa hàm lượng chất hóa học mang độc tính cao. Làm các vi sinh có thể bị giảm hoạt tính, ngộ độc và chết. Hiện tượng này có ảnh hưởng như thế nào, bài viết sẽ làm rõ.
Các nguyên nhân gây sốc trong nước thải
Khi nước thải chứa hàm lượng cao các chất hóa học độc tính cao dưới đây
- Phenol – hóa chất làm nguyên liệu sản xuất keo, nhựa, ngành dệt, dầu khí. Phenol và các dẫn xuất của nó còn là nguồn nguyên liệu sản xuất thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ….
- Cyanide hay còn được biết đến là xyanua. Xyanua vào trong nước thải từ quá trình khai thác mỏ, luyện thép, xi mạ,…Xyanua có thể gây tổn thương cho não và tim mạch nếu hít phải.
- Dầu từ gỗ thông rất khó xử lý, thường gặp ở nhà máy sản xuất gỗ
- D-limonene là một hóa chất có trong chất tẩy rửa của có tác dụng làm sạch và tạo bọt
- Dung môi và chất hoạt động bề mặt ở nồng độ cao
- Sunfua- H2S tạo ra từ quá trình phân hủy kị khí các chất hữu cơ, có mùi hôi khó chịu. Sunfua khả năng ăn mòn vật liệu bê tông và sắt
Bất kể nguồn độc tính là gì, hiện tượng này đều đi theo 3 giai đoạn
- Khi nồng độ các chất hóa học có độc tính tăng cao => ức chế hoạt động sinh học của các sinh vật có lợi => bị ảnh hưởng nhiều nhất là các vi khuẩn nitrat hóa phát triển chậm => vi khuẩn có lợi hao hụt => Tốc độ hô hấp chậm, độ đục của nước tăng => BOD, COD, TSS tăng và các vấn đề khác xuất hiện
- Một số các sinh vật có khả năng kháng độc tốt hơn sẽ sử dụng các hợp chất hữu cơ để làm dinh dưỡng => bắt đầu lại pha log gia tăng số lượng.
- Số lượng vi sinh tốt tăng lên sau pha log => các hợp chất độc hại bị giảm dần => quần thể vi sinh vật bắt đầu hồi phục trở lại giai đoạn tiền sốc.
Tuy nhiên, việc tái tạo quần thể vi sinh cần rất nhiều thời gian và không phải hệ thống nào cũng đủ mạnh để tự hồi phục. Vì vậy cần bổ sung thêm men vi sinh gốc tăng thúc đẩy sinh trưởng cho quần thể.
Lợi ích khi biết được các nguyên nhân gây sốc trong nước thải
- Phát hiện sự cố nổi bọt, bùn không kết bông, từ những thay đổi ban đầu thông qua giám sát thường xuyên
- Xác định được nguồn gốc độc tố và có biện pháp loại bỏ độc phù hợp.
- Sử dụng biện pháp sinh học để thúc đẩy vi sinh chuyển đổi nhanh từ giai đoạn tiềm phát sang giai đoạn tăng trưởng. Việc này giúp rút ngắn thời gian tái tạo hệ vi sinh.
