Nhiều hệ thống xử lý nước thải bùn hiếu khí rất đẹp, rất nhiều. Tuy nhiên chúng ta lại gặp hiện tượng bùn khó lắng tại đây. Lấy mẫu nước ở bể hiếu khí để cả ngày mà chỉ lắng được 10%. Bùn khó lắng làm cho bể lắng lúc nào cũng đầy bùn, khó tách nước và bùn . Sau cùng bùn trôi ra ngoài hệ thống làm kết quả xử lý không đạt.
Nguyên nhân Vì sao bùn khó lắng? chúng ta cùng Flash tìm hiểu sau đây
1. Nguyên nhân bùn khó lắng
Ngoài nguyên nhân do cấu trúc của bông bùn xốp, không đủ nặng để lắng được. Nguyên nhân chính được xác định là do sự có mặt của một số loại vi khuẩn dạng sợi có tên là filament.
Khi vi khuẩn sợi có mặt trong bể hiếu khí thì chúng phát triển rất nhanh. Thể tích bùn hiếu khí tăng lên mỗi ngày. Nhiều người lầm tưởng là vi sinh phát triển tốt cho đến khi bùn khó lắng.
2. Nguyên nhân làm vi khuẩn dạng sợi phát triển nhanh.
Để ngăn chặn ta phải hiểu được nguyên nhân ở đâu, tại sao chúng lại phát triện trong hệ thống xử lý. Vi khuẩn dạng sợi phát triển chúng cũng cần có môi trường. Khi môi trường thuận lợi chúng sẽ phát triển
Nước thải có chất hữu cơ dễ phân hủy sinh học
Trong nước thải có các chất hữu cơ dễ phân hủy sinh học như đường (glucose, maltose, lactose). chất này có nhiều trong nước thải mía đường, chế biến rau củ quả, nước thải tinh bột… Nước thải này rất phù hợp cho sự phát triển của vi khuẩn dạng sợi. Nước thải có các chất khó phân hủy sinh học như nước thải công nghiệp hóa chất, hóa dầu, dệt nhuộm, nước thải hỗn hợp ít thúc đẩy sự phát triển của chúng.
Nồng độ oxy hòa tan
Vi sinh lớp bên trong bông bùn hoạt tính cũng cần được cung cấp oxy. Vi sinh nằm ở phía bên trong ít có cơ hội nhận được oxy so với vi sinh nằm ở phía ngoài. Do oxy phải khuyếch tán qua một quãng đường dài hơn từ ngoài vào và bị tiêu hao bởi vi sinh phía ngoài bông bùn. Điều này lại phù hợp với vi khuẩn dạng sợi.
Do độ dài của vi khuẩn dạng sợi từ 1-4µm. Tỉ lệ diện tích so với thể tích của chúng lớn hơn các vi khuẩn khác. Nên khả năng hấp thụ oxy và cơ chất tốt hơn loại còn lại. Chúng có khả năng thu nhận oxy ngay khi có nồng độ oxy ở mức thấp hơn 0.1mg/L. Trong khi các chủng loại vi sinh khác không có khả năng đó.
Thiếu cơ chất trong nước thải
Vi khuẩn dạng sợi là loại có sức sống dai trong hoàn cảnh môi trường khắc nghiệt. Vì vậy, hiện tượng bùn khó lắng xảy ra thông thường trong điều kiện thiếu cơ chất hoặc thiếu oxy. Điều đó chính là nguyên nhân xuất hiện bùn khó lắng trong các hệ thống xử lý.
Thiếu dinh dưỡng Ni tơ, Phốt pho, chất vi lượng
Một trong những nguyên nhân khác trong xử lý nước thải công nghiệp là do nước thải thiếu nguồn dinh dưỡng ni tơ, phốt pho. Ví dụ nước thải xử lý nước thải giấy, nước thải nhà máy nước ngọt. Có nghiên cứu chỉ ra rằng để không xảy ra hiện tượng bùn khó lắng cần bổ sung nồng độ amoni và photphat tan tối thiểu là 1.5mg/l và 0.5mg/l trong nước thải sau xử lý.
Tình trạng nghèo cơ chất, loại đa cũng như vi lượng, thiếu oxy… Là nguyên nhân thúc đẩy vi khuẩn dạng sợi phát triển và gây hiện tượng bùn khó lắng.
3. Ức chế vi khuẩn dạng sợi gây bùn khó lắng
Nếu phát hiện sớm vi khuẩn dạng sợi chúng ta có thể dùng hóa chất tiêu diệt chúng. Ngoài trường hợp đó ra chúng ta không thể dùng hóa chất để diệt vi khuẩn dạng sợi. Do chúng quá nhiều và sẽ ảnh hưởng đến hệ vi sinh khác. Vậy có cách nào để ngăn sự phát triển của chúng?
Bổ sung các chủng vi sinh có lợi
– Vi sinh vật có cơ chế cạnh tranh sinh học. Khi chủng vi sinh mạnh hơn có mặt trong môi trường chúng sẽ lấn át các chủng khác. Áp dụng điều này cho hệ thống xử lý nước thải sẽ hiệu quả.
– Vi sinh có tính năng tạo bông bùn tốt như vi sinh hiếu khí IMWT bên Flash dùng. Chúng có mật độ vi khuẩn cao và thích nghi tốt khi được cấy vào hệ thống XLNT. Khi cấy vi sinh chúng ta cần cân bằng tỉ lệ C:N:P 100:5:1. Tăng lượng oxy hòa tan, để các chủng vi sinh bên trong bông bùn có khả năng hấp thụ và phát triển cùng lấn át chủng vi khuẩn dạng sợi.
