Nhiều người nghĩ vi sinh hiếu khí nó cứ nhân đôi phát triển mãi. Vậy tại sao phải nuôi cấy rồi bổ sung làm gì? Đúng thật là có nhiều hệ thống Flash thấy cả năm không phải bổ sung vi sinh. Nhiều hệ thống thậm chí có thể bán được cả bùn hoạt tính đem lại doanh thu.

Tuy nhiên, cũng có nhiều hệ thống không sao nuôi cấy được vi sinh hiếu khí, chúng cứ chết đi. Kế hoạch nuôi cấy trong 1 tháng mà hơn 3 tháng vẫn chưa được để bàn giao công trình. Nhiều công ty cũng vì thế mà không thể hoàn thành công việc thậm chí phải rời khỏi ngành. Nói như thế để thấy được việc nuôi vi sinh hiếu khí cho hệ thống xử lý nước thải không ai hay hơn ai. Bản thân Flash cũng có lúc phải chịu thua.

Dấu hiệu cho thấy vi sinh hiếu khí bị chết

Quá trình sinh hóa nó phức tạp, vi sinh hiếu khí hôm qua đang ổn hôm nay nó nổi bọt đầy bể. Nghĩ bụng chắc nó bị một vài hôm sẽ ổn lại nhưng có khi nó kéo dài cả tuần bùn hoạt tính cứ thế giảm dần. 

Như vậy, vi sinh hiếu khí chết như thế nào? Điều này vẫn là điều bí ẩn mà chúng tôi cũng không thể giải thích được. Mặc dù nhỏ chỉ vài micromet nhưng vi sinh cũng chịu quy luật của tự nhiên “sinh lão bệnh tử” đó là điều mà chúng ta biết chắc. Tuy nhiên, khi vi sinh chết hàng loạt sẽ có một số dấu hiệu sau:

Bọt nhớt nổi nhiều ở bế hiếu khí

Hiện tượng bọt này xảy ra khi vi khuẩn bắt đầu sản sinh quá nhiều polysacarit ngoại bào (EPS). Khi ở nồng độ bình thường, EPS hoạt động giống như một chất keo để tăng kích thước của khối bùn, bùn kết lại do EPS. EPS dư thừa sẽ khiến nước nhớt và tạo thành khối gel lơ lửng. Trường hợp này giống như hiện tương dư thừa polymer trong bể hóa lý. Độ nhớt cao kết hợp với khí oxy từ máy thổi khí tạo thành các bọt khí trên bề mặt bể Aerotank.

Xem thêm: Bọt nhớt nổi ở bể aerotank do đâu và cách xử lý?

Bể hiếu khí có mùi hôi hơn thường ngày (dù đặc tính nước thải không thay đổi)

Bể hiếu khí có mùi hôi rất dễ gặp trong các hệ thống xử lý nước thải. Nhất là những hệ thống đặt dưới tầng hầm của các tòa nhà, chung cư. Mùi hôi bể hiếu khí gây khó chịu, đặc biệt vào mùa nóng thì mùi còn xộc lên nhiều hơn. Nhiều hệ thống, khi có mùi hôi bốc lên thì người ta sẽ vội tắt máy thổi khí vì nghĩ rằng nó sục khí gây ra mùi hôi.

Sự thật là mùi hôi đã có sẵn ở đó và sục khí chỉ làm khuếch tán mùi hôi ra thôi. Nhiều bể hiếu khí lâu ngày không vận hành, đến lúc vừa bật máy thổi khí, các khí có mùi hôi sẽ thoát ra ngoài gây mùi kinh khủng. Một trong những nguyên nhân gây ra mùi hôi ở bể hiếu khí là nhóm vi sinh hiếu khí có mật độ thấp, già hoặc chết đi.

Bài chi tiết: Bể hiếu khí có mùi hôi do đâu?

Nước bể hiếu khí và mẫu nước SV30 có màu xám và đen

Khi màu bùn vi sinh đen, có hai trường hợp có thể xảy ra:

Trường hợp 1: Vi sinh chuyển từ hiếu khí thành vi sinh kỵ khí (xảy ra đối với các vi khuẩn tùy nghi)

Khi xảy ra hiện tượng này, hệ thống thường có mùi hôi do quá trình phân hủy kỵ khí thường sinh ra các khí không mong muốn như H2S mùi trứng thối, khí metan… Đồng thời, trong cùng một khoảng thời gian, hiệu quả xử lý của vi sinh kỵ khí không tốt bằng vi sinh hiếu khí. Khi bùn đen, vi sinh hoạt động kém làm cho nước thải không được xử lý tốt.

Hướng xử lý: Kiểm tra máy sục khí và đường ống, tiến hành sục khí trở lại. Đồng thời có thể bổ sung thêm chủng vi sinh mới khỏe mạnh WWT của hãng Organica.

Trường hợp 2 là vi sinh hiếu khí chết đi.

Trong trường hợp này, bạn cũng cần kiểm tra máy sục khí và đường ống, tiến hành sục khí trở lại. Đồng thời bổ sung thêm vi sinh hiếu khí mới.

Bài chi tiết: Cách đọc kết quả mẫu nước thải SV30

Nguyên nhân gây chết vi sinh

Khi vi sinh hiếu khí chết chúng sẽ như quả bom nổ tung. Thành tế bào bị vỡ và các dịch bên trong tràn ra ngoài môi trường. Quá trình này xảy ra rất nhanh và chúng ta có thể quan sát được bằng kính hiển vi. Nhiều loại vi khuẩn đơn bào có thể bị các loại đa bào ăn thịt như protifer, hoặc có thể ngược lại. Điều này diễn ra theo những cách mà chúng ta không thể hiểu hết. 

• Mất cân bằng dinh dưỡng trong bể là nguyên nhân đầu tiên. Thường là dư thừa photpho, nitơ hay cacbon làm lệch tỷ lệ C:N:P. Hệ quả là vi sinh bị sốc, pH vượt ra khỏi thang tiêu chuẩn => vi sinh yếu.
• Phản ứng keo tụ và lắng kém của các bông bùn làm hệ thống hoạt động kém hiệu quả. Các vi khuẩn xấu, luân trùng ở lại trong bùn và cạnh tranh dinh dưỡng với vi sinh tốt.
• Thiếu oxy cũng làm sụt giảm số lượng vi sinh hiếu khí. Cần đảm bảo DO trong nước bằng cách sục khí đều đặn.
• Hàm lượng cao chất hoạt động bề mặt, hoá chất độc hại ức chế sinh trưởng của vi sinh.
• Trong bùn hoạt tính, sự hiện diện nhiều của vi khuẩn dạng sợi là một vấn đề thực sự. Vi khuẩn dạng sợi tăng đột biến khi xảy ra phú dưỡng. Chúng sinh trưởng và cạnh tranh oxy & dinh dưỡng trực tiếp với vi sinh tốt.

Bài chi tiết: Những nguyên nhân làm chết vi sinh

Làm gì khi vi sinh chết hàng loạt?

Chúng ta chỉ có thể làm một việc để giảm thiểu khả năng vi sinh hiếu khí chết là tạo môi trường tốt để vi sinh phát triển. Môi trường tốt cho bể hiếu khí là nguồn dinh dưỡng C, N, P, Oxy hòa tan và pH. Hàng ngày kiểm tra vi sinh bằng cách quan sát bông bùn hoạt tính, màu sắc, độ kết bông và tốc độ lắng. Nếu có thể thì bổ sung thêm kính hiển vi để quan sát rõ hơn về vi sinh mà chúng ta đang nuôi cấy. 

1. Kiểm tra lại hệ thống sục khí, đảm bảo DO ít nhất 1 mg/L. Nồng độ oxy hòa tan trong bể hiếu khí nên duy trì ở mức >2mg/L để xử lý hiệu quả. Mức DO thấp sẽ làm chết sinh khối, gây tốn kém để thiết lập lại kịp thời. Tuy nhiên, mức DO vượt quá 3 mg/L sẽ gây lãng phí năng lượng do hoạt động của máy thổi khí rất tốn kém (trừ khi bạn xử lý amoni).
2. Kiểm tra nhiệt độ bể nước thải: Vi sinh xử lý nước thải chủ yếu thuộc chủng Mesophiles ưa ấm. Dãi nhiệt độ của chúng 5-39°C, sinh trưởng tốt nhất ở 37-38°C. Nhiệt độ còn ảnh hưởng đến quá trình nitrat hóa.
3. Kiểm tra độ pH bể nước thải: Khi kiểm tra bể hiếu khí, cần kiểm tra độ pH. PH 6 – 8 là tối ưu. Với pH từ 4 – 6 chúng vẫn có thể hoạt động được, có điều không phát triển mạnh. 
4. Bổ sung vi sinh mầm khỏe mạnh:

Hiện nay, Khách hàng rất thích các sản phẩm vi sinh dị dưỡng như Bacillus. Trong đó, vi sinh hiếu khí IMWT là sản phẩm xử lý nước thải được tối ưu hoá các chủng này. Điều này giúp tăng hiệu quả của IMWT trong quá trình làm giảm BOD, COD, TSS và các chất hữu cơ khác trong nước thải.

Bài chi tiết: Kiểm tra bể hiếu khí là làm gì và cách thực hiện