Quá trình nuôi tôm tích tụ thức ăn thừa, chất thải làm tăng lượng amoni. Nếu không có quá trình chuyển hóa amoni thành NO3- (Nitrat) (quá trình nitrat hóa) thì khí độc amoniac sẽ ảnh hưởng đến Tôm. Quá trình nitrat hóa này được thực hiện bởi vi khuẩn Nitrat hóa tự dưỡng Nitrosomonas, Nitrobacter hoặc dị dưỡng Pseudomonas, Bacillus.
Xem thêm: Vi khuẩn nitrat hóa tự dưỡng và dị dưỡng, ngoài Nitrosomonas, Nitrobacter còn chủng nào?
Vi khuẩn Nitrat hóa Nitrosomonas có sẵn trong ao tôm không?
Ở vùng nuôi tôm Sóc Trăng, một nhóm nhà nghiên cứu đã lấy mẫu bùn đáy ao nhằm phân tích. Các mẫu bùn đáy ao được lấy vào thời điểm đầu, giữa và cuối vụ nuôi. Kết quả phân tích cho thấy mật độ vi khuẩn nitrat hóa Nitrosomonas biến động từ 102 – 0,7×103 tế bào/gram. Mật độ vi khuẩn Nitrobacter trong khoảng 1,2×103 – 9,1×107 tế bào/ gram bùn. Quần thể vi khuẩn không biến động nhiều trong suốt vụ nuôi, được kiểm chứng bằng kỹ thuật DGGE. Vi khuẩn chiếm ưu thế trong suốt vụ nuôi là Nitrosomonas europaea. Như vậy nhóm vi khuẩn Nitrat hóa bản địa đã có trong môi trường tự nhiên.
Làm sao để kích hoạt vi khuẩn nitrat hóa có sẵn?
Nitrosomonas và nitrobacter là hai dòng vi khuẩn hiếu khí, sống nhờ giá thể. Giá thể trong ao nuôi tôm thường là bùn đáy và 1 số ít chất lơ lửng. Cách tốt nhất để kích hoạt chúng là làm cho oxy hòa tan nền đáy cao.
Trong ao nuôi tôm (loại ao đất), trừ lúc mới diệt khuẩn thì lúc nào cũng có số lượng vi khuẩn nitrat hóa nitrosomonas và nitrobacter nhất định. Đối với các ao nuôi có oxy mặt đáy thấp, hai chủng vi sinh này ko phát triển được. Nguyên do là thiếu hệ thống quạt nước, sục khí hoặc lắp đặt sai kỹ thuật làm oxy không đi xuống dưới tầng đáy. Điều này lý giải tại sao những ao quạt nước tốt hầu như ko có hoặc NO2 rất thấp.
Nguồn: Tạp chí Khoa học 2011:20b 69-78.
Vi khuẩn nitrat hóa Nitrosomonas europaea là gì?
Nitrosomonas europaea là vi khuẩn tự dưỡng, gram âm. Chúng có thể lấy năng lượng từ quá trình oxy hóa amoniac thành nitrit để sinh sống. Chủng Nitrosomonas này sống ở một số nơi như đất, nước thải, nước ngọt, tường của các tòa nhà và trên bề mặt các di tích, đặc biệt là ở những khu vực ô nhiễm, nơi không khí có hàm lượng hợp chất nitơ cao.
Nitrosomonas europaea lấy năng lượng từ đâu?
Để lấy đủ năng lượng cho quá trình phân chia tế bào, vi khuẩn nitrat hóa Nitrosomonas europaea cần tiêu thụ một lượng lớn amoni. Do đó quá trình phân bào có thể mất đến vài ngày. Đây có lẽ là một lý do tại sao vi khuẩn này không được nghiên cứu nhiều. Người ta thường biết đến Nitrosomonas europaea là vi khuẩn trong đất có chức năng oxy hóa amoniac và là chất nền có thể hữu ích để xử lý sinh học. Nitrosomonas europaea vẫn đang được nghiên cứu thêm, nhưng sẽ mất một thời gian do tốc độ chúng phân chia tế bào chậm và nhu cầu nitơ để sống cao. Chủng Nitrosomonas europaea không sử dụng quang hợp để lấy năng lượng, chúng dùng amoni.
Môi trường sống của Nitrosomonas europaea
Vi khuẩn này chịu được độ pH từ 6,0-9,0, trao đổi chất hiếu khí và ưa chuộng nhiệt độ từ 20-30 độ C. Hầu hết chủng Nitrosomonas này di động với các roi nằm ở vùng cực, một số loài không di động. Phản ứng do những vi khuẩn này xúc tác là bước đầu tiên trong quá trình oxy hóa amoniac thành nitrat. Nitrosomonas europaea xúc tác quá trình oxy hóa amoni thành nitrit.
Xem thêm: Kiểm soát amoni trong ao nuôi thủy sản
Nguồn: Wikipedia
