Vi khuẩn dạng sợi làm bùn khó lắng do bông bùn xốp, nhẹ. Kết quả là chỉ tiêu TSS (tổng chất rắn lơ lửng) cao và nước không trong. Chỉ cần quan tâm hơn tới 3 yếu tố sau, người vận hành sẽ ức chế được chúng.
Thông thường, vi khuẩn dạng sợi xuất hiện nhiều trong nước thải giàu hữu cơ họ đường (glucose, maltose, lactose). Thường thấy trong nước thải mía đường, chế biến rau củ quả, tinh bột… Nước thải có các chất khó phân hủy sinh học như nước thải công nghiệp hóa chất, hóa dầu, dệt nhuộm, nước thải hỗn hợp ít thấy sự phát triển của chúng.
Xem thêm: 3 cách xử lý bùn vi sinh khó lắng
Ảnh: Vi khuẩn dạng sợi (nguồn: research gate)
1. Kiểm soát nồng độ oxy hòa tan
Để ức chế vi sinh dạng sợi, nồng độ oxy hòa tan (DO) 2-3.5 là tối ưu. Khi DO thấp, vi sinh nằm bên trong bông bùn ít có cơ hội nhận được oxy so với vi sinh vật nằm ở phía ngoài. Lý do là oxy phải khuyếch tán qua một quãng đường dài hơn từ ngoài môi trường nước vào. Trên đường đi, oxy đã bị tiêu hao bởi vi sinh vật phía ngoài bông bùn. Khi có mật độ vi sinh tăng thì vi sinh phía trong bông bùn càng cạn kiệt oxy.
Do độ dài của vi sinh vật dạng sợi (1-4µm), tỉ lệ diện tích so với thể tích của chúng lớn hơn các dạng khác nên khả năng hấp thụ oxy và cơ chất tốt hơn loại có dạng khác như hình cầu. Chúng vẫn có khả năng thu nhận oxy ngay khi có nồng độ oxy ở mức thấp hơn 0.1mg/L. Trong khi các chủng loại vi sinh khác không có khả năng đó.
2. Bổ sung nitơ, phốt pho và chất vi lượng
Một trong những nguyên nhân khác trong xử lý nước thải công nghiệp là do nước thải thiếu nguồn dinh dưỡng nitơ, phốt pho, ví dụ trong nước thải xử lý nước thải giấy. có nghiên cứu chỉ ra rằng để không xảy ra hiện tượng bùn khó lắng cần bổ sung nồng độ amoni và photphat tan trong tối thiểu là 1.5mg/l và 0.5mg/l trong nước thải sau xử lý. Tình trạng nghèo cơ chất, loại đa cũng như vi lượng, thiếu oxy là nguyên nhân thúc đẩy vi sinh vật dạng sợi phát triển và gây hiện tượng bùn khó lắng.
3. Bổ sung vi khuẩn khỏe mạnh để cạnh tranh với vi khuẩn dạng sợi
Các chủng vi sinh khỏe mạnh có thể kết bông tốt. Khi điều kiện oxy và chất dinh dưỡng tốt, chúng phát triển mạnh và áp đảo vi sinh vật dạng sợi. Các chủng vi sinh khỏe mạnh có trong các sản phẩm vi sinh như vi sinh hiếu khí IMWT