Hàm lượng chất hữu cơ trong nước thải được đo bằng Nhu cầu oxy sinh học (BOD) và Nhu cầu oxy hóa học (COD). Mức độ phân hủy của vi sinh vật có thể được đo bằng tỷ lệ BOD/COD.
Tỷ lệ BOD/COD là gì?
Tỉ lệ BOD/COD được sử dụng để chỉ mức độ phân hủy sinh học của nước thải. Tỷ lệ BOD/COD càng cao thì càng dễ phân hủy sinh học. Khi nước thải được xử lý, nồng độ của BOD và COD đều giảm. Vì BOD giảm nhanh hơn COD nên tỷ lệ này có thể gần bằng không. Nước thải công nghiệp chưa qua xử lý thường có tỷ lệ BOD/COD thấp, quá trình sinh học thường bị ảnh hưởng rất nhiều. Vì tỉ lệ BOD/COD thấp cho thấy nước thải nhiều chất hữu cơ khó phân hủy sinh học hoặc chất độc hại làm ức chế hoạt động của vi sinh vật.
Xem thêm: Tốc độ sinh trưởng của vi sinh trong nước thải
Tỷ lệ BOD / COD thấp phải làm thế nào?
Để tăng khả năng phân hủy sinh học khi tỷ lệ BOD/COD thấp, có thể bổ sung các hóa chất hữu cơ có tỷ lệ BOD/COD cao như glucose, methanol và axit axetic. Hoặc, trộn nước thải có khả năng phân hủy sinh học thấp với nước thải có khả năng phân hủy sinh học cao.
Lựa chọn công nghệ dựa vào tỉ lệ BOD/COD?
Thông thường khi lên công nghệ chúng ta thường phân tích tỉ lệ BOD/COD. Tỷ lệ BOD/COD <0.4 chúng ta sẽ kết hợp công nghệ hóa lý + sinh học nếu cần. Nếu BOD/COD > 0.6 ưu tiên sử dụng công nghệ sinh học vì ở ngưỡng này vi sinh sẽ hoạt động tốt.
Tuy nhiên, thông số BOD và COD là một chỉ tiêu rất chung chung. Nó dùng đánh giá mức độ ô nhiễm của nước thải còn về lựa chọn công nghệ thì phụ thuộc nhiều vào đặc tính nước thải.
Nước thải mía đường
Ví dụ, nước thải nhà máy mía đường và nước thải giấy có thể có cùng COD khoảng 4000mg/L. Tuy nhiên, việc áp dụng 1 công nghệ cho 2 hệ thống là không phù hợp. Công nghệ xử lý nước thải nhà máy mía đường sử dụng bể Kỵ khí kết hợp bể Hiếu khí, còn nước thải nhà máy giấy sẽ cần phải kết hợp hóa lý và Sinh học. Vì vậy, thông số tiếp theo mọi người nên quan tâm đó là Tss. Tss là tổng lượng chất rắn lơ lửng trong nước, Tss này quan trọng vì mỗi bể sinh học có tiêu chí đầu vào Tss khác nhau.
Bài chi tiết: TSS là gì? Cách đo và xử lý TSS trong nước
Nước thải dược
Trường hợp nước thải Dược có BOD/COD < 0.4, hệ thống có lắp cụm keo tụ tạo bông phía trước bể sinh học. Khi vận hành các hợp chất hòa tan khó kết tủa nên COD thực tế không giảm nhiều. Như vậy tỉ lệ BOD/COD không được cải thiện và hệ vi sinh vận hành cũng không hiệu quả.
Vậy trường hợp này mình có thể bổ sung thêm BOD để tăng tỉ lệ về mức tối ưu cho hệ sinh học không? Nếu tăng như vậy thì ngưỡng chịu tải của bể sinh học chắc chắn sẽ phải tính toán lại. Vì tỉ lệ BOD tăng sẽ kéo theo tỉ lệ F/M tăng, MLSS tăng và nhu cầu oxy để nuôi vi sinh cũng phải tăng… Đây là một bài toán có nhiều biến số cho người kỹ sư thiết kế.
Do đó, công việc thiết kế không chỉ đơn thuần là ứng dụng công nghệ mà phải am hiểu rõ đặc tính nước thải. Chi phí để phân tích rõ thành phần nước thải (ngoài BOD, COD) không phải lúc nào cũng có. Vì thế ngày này ngày càng có nhiều công ty họ chỉ làm chuyên về một hoặc 2 loại hình nước thải. Khi làm nhiều họ sẽ có cơ hội vận hành và bàn giao hệ thống đạt tỉ lệ cao hơn.
