Trong quá trình vận hành hệ thống xử lý nước thải, chắc hẳn bạn đã từng gặp hiện tượng bùn nổi lên trên bề mặt bể lắng. Đôi lúc bùn còn tràn ra ngoài. Trong bài này, chúng ta cùng thảo luận nguyên nhân bùn nổi trên bể lắng, cách kiểm tra sơ bộ và cách xử lý.

Bể lắng là nơi quá trình lắng theo cơ chế vật lý diễn ra. Quá trình lắng để loại bỏ các chất rắn lơ lửng khỏi nước.

Các nguyên nhân bùn nổi trên bể lắng có thể kể đến:

• Bùn trong bể lắng quá tải
• Các vi khuẩn dạng sợi phát triển mạnh
• Quá trình nitrat hóa diễn ra ngay tại bể lắng
• Nước có độc tính.

Bùn nổi trong bể lắng do lượng bùn quá tải:

Bể lắng được thiết kế để tách bùn vi sinh và nước sau xử lý. Trong trường hợp nước ô nhiễm, dinh dưỡng nhiều và điều kiện khác như DO, pH thuận lợi. Vi sinh vật sẽ sinh sôi, phát triển nhiều và tạo ra nhiều sinh khối. Khi bùn quá nhiều sẽ có một lượng bùn nổi lên trên bể lắng.

Cách kiểm tra sơ bộ: tính toán lại lưu lượng nước thải, vận tốc nước trong ống lắng.

Cách xử lý bùn nổi trong bể lắng do bùn quá tải: trong trường hợp này, thông thường ta cần hút bùn thường xuyên hơn, rút ngắn thời gian tuần hoàn bùn so với bình thường. Nhiều hệ thống bơm bùn tuần hoàn chạy 15p sau đó nghỉ 15p và lặp lại. Bùn dư có thể được bơm về bể chứa bùn và duy trì SV30 đủ cho hệ thống.

Bùn nhiều dẫn đến tình trạng bùn nổi trên bể lắng

Do các vi khuẩn dạng sợi phát triển mạnh:

Vi khuẩn dạng sợi là loại vi khuẩn tạo ra vô số sợi kết dính. Chúng kết dính các chất rắn sẵn có trong nước thải, làm tăng diện tích của chất rắn. Do vậy, các chất này không lắng được xuống đáy bể mà nổi lên mặt nước.

Cách kiểm tra sơ bộ: nếu có phòng lab, bạn có thể đem mẫu nước kiểm tra dưới kính hiển vi.

Cách xử lý bùn nổi trong bể lắng do vi khuẩn dạng sợi: Tăng sục khí và bổ sung dinh dưỡng. Việc này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm vi sinh xử lý nước thải phát triển. Khi nhóm này phát triển chúng sẽ lấn át chủng vi khuẩn sợi và từ đó giúp bùn lắng tốt hơn. 

Bạn có thế sử dụng vi sinh hiếu khí IMWT của hãng Proventus Bioscience (Canada) chứa hơn 10 tỷ vi khuẩn/gram để cạnh tranh vi khuẩn dạng sợi. Lượng dùng từ 5gram/m3/lần bổ sung.

Xem thêm: Xử lý bọt nổi nhiều ở bể Aerotank

Bùn nổi trên bể lắng do diễn ra quá trình Nitrat hóa:

Quá trình khử Nitrat sẽ giải phóng khí Nitơ. Ta thấy các bong bóng khí nổi lên và vỡ ra trên mặt nước. Bùn cũng theo khối khí này mà nổi lên. Đặc biệt đối với các hệ thống không có bể Anoxic, nitrat hóa diễn ra ngay trong bể lắng.

Xử lý bùn nổi trong bể lắng do diễn ra quá trình khử Nitrat: xây dựng bổ sung bể Anoxic.

Bùn nổi do trong nước có độc tính:

Khi nước có độc tính, bông bùn vỡ ra khi lắng hoặc thậm chí vi sinh bị chết nên không có khả năng lắng mà sẽ nổi trong bể lắng.

Cách xử lý bùn nổi trong bể lắng do nước có độc tính: xác đinh độc tố trong bể. Tháo nước ra bể dự phòng và thêm nước sạch, sau đó bổ sung thêm vi sinh.

Xem thêm:

Quá trình lắng trong xử lý nước thải
Đánh giá về vi sinh khử Nitơ trong nước thải
Xác định 4 loại bọt nổi trong bể aerotank