Khí độc trong ao nuôi tôm ngày càng trở thành một vấn đề nan giải. Nhất là khi mọi người chuyển sang ao bạt, mật độ tôm nuôi tăng lên đáng kể làm nước ô nhiễm và khí độc sản sinh ngày một nhiều. 3 loại khí độc chính trong ao tôm là gì? Bà con có thể làm gì để phòng ngừa và xử lý chúng hiệu quả?

3 loại khí độc trong ao nuôi tôm: NH3, NO2 và H2S  

Khí độc trong ao nuôi tôm có 3 loại chính là NH3, NO2 và H2S.

Khí độc NH3 trong ao tôm

NH3 trong ao nuôi tôm được tạo ra từ thức ăn dư thừa và sự phân hủy chất hữu cơ của vi sinh trong bùn đáy ao tôm. Khi nuôi tôm thẻ chân trắng, đôi khi chỉ có 22% lượng Nitơ (đạm) được tôm hấp thụ. 57% được thải ra môi trường và 14% còn lại tồn tại trong lớp bùn đáy ao.

Xem thêm: Bùn đáy ao tôm có hại như thế nào và cách xử lý

Phần lớn công việc quản lý ao nuôi hằng ngày là để kiểm soát các dạng và nồng độ của tổng amoni dưới dạng nitơ (hay còn gọi là tổng nitơ amoniac (TAN). TAN được tạo thành từ hai dạng amoniac – cụ thể là amoniac (NH3) và amoni ion hóa (NH4 +). Amoni ion hóa tương đối không độc trong khi amoniac (NH3) gây độc cho tôm nuôi.

NH3 trong ao nuôi tôm bao nhiêu là cao?

Chu trình sống	Nồng độ amoni tổng an toàn cho tôm (mg L-1)
Tôm bót	2.114
Juvenile	2.165
Tôm trưởng thành	3.659

Bài chi tiết: NH3 trong ao nuôi tôm bao nhiêu là cao?

Khí độc NO2 trong ao nuôi tôm: 

NO2 trong ao nuôi tôm chính là kết quả của quá trình xử lý NH3 dựa vào chu trình Nitơ, cụ thể là thông qua quá trình nitrat hóa diễn ra trong tự nhiên. NO2 là một loại khí độc trong ao nuôi tôm vì khi kết hợp với Hemocyanin trong máu sẽ tạo thành Mehemoglobin làm mất khả năng vận chuyển oxy trong máu và làm tôm bị thiếu oxy. 

Các nguyên nhân NO2 cao có thể kể đến: xử lý nước ao nuôi chưa tốt, bùn đáy ao nhiều làm tăng sinh khí độc, thức ăn dư thừa nhiều dẫn đến hiện tượng phân hủy hữu cơ và sinh khí độc NO2.

Khí độc H2S trong ao tôm:

Hydrogen sulphide (H2S) là một khí độc đối với động vật thủy sinh. Chúng được coi là ‘Kẻ giết người thầm lặng’ và nguy hiểm hơn cả amoniac và nitrit. Trong điều kiện yếm khí, một số vi khuẩn tận dụng thức ăn thừa và chất hữu cơ dưới đáy ao và thải ra khí H2S có mùi trứng thối. Khí độc H2S trong ao nuôi tôm gây hại bằng cách ngăn ngừa tôm lấy oxy từ nước để hô hấp. Khi khí độc H2S trong ao nuôi tôm ở mức thấp, tôm yếu đi, chậm chạp và dễ bị tổn thương, ngay cả khi chỉ tiếp xúc với H2S trong thời gian ngắn. Khi mức H2S cao, tôm bơi ngang qua tiếp xúc trong thời gian ngắn có thể chết ngay.

Những yếu tố nào gây ra H2S trong ao nuôi trồng thủy sản?

• Tảo nở hoa hoặc sụp tảo,
• Ao sâu,
• Thức ăn dư thừa nhiều

Bài chi tiết: H2S trong ao tôm: nguyên nhân, cách phát hiện và xử lý

Làm thế nào để phòng ngừa khí độc trong ao nuôi tôm 

• Luôn đảm bảo nồng độ oxy hòa tan trong ao cao hơn 3 ppm.
• Giám sát lượng chất hữu cơ, bao gồm cả lượng thức ăn. Đảm bảo chỉ cho ăn vừa đủ để hạn chế chất hữu cơ dư thừa hình thành ở đáy ao. 
• Tránh nuôi tôm trên nền đất hữu cơ hoặc đất phèn. 
• Giữ pH từ 7,8 đến 8,3 trong toàn bộ vụ mùa. Phạm vi pH hàng ngày phải nhỏ hơn 0,4. 
• Sử dụng vi sinh xử lý nước Pure Aqua và vi sinh xử lý đáy ao AquaCure Tabs để đảm bảo chất hữu cơ và bùn đáy được xử lý. Khi sử dụng hai chế phẩm sinh học này, các vi khuẩn khỏe mạnh sẽ cạnh tranh và ức chế, ngăn chặn các vi khuẩn ăn Sulphua xử lý hữu cơ tạo ra khí H2S.

 Làm gì để xử lý khí độc ao tôm?

• Ngay lập tức cắt giảm 30-40% lượng thức ăn trong ít nhất 3 ngày cho đến khi các điều kiện trở lại bình thường.
• Tăng cường sục khí ngay lập tức (nhưng lưu ý sự xáo trộn bùn trong quá trình lắp đặt thiết bị sục khí mới). 
• Thay nước để đảm bảo nước vẫn trong và sử dụng men vi sinh định kỳ. 
• Bón vôi ngay để tăng pH lên trên 7,8. 
• Áp dụng các vi sinh vật có thể ức chế và xử lý khí độc có trong vi sinh xử lý khí độc POND START của Proventus