Quá trình lắng trong xử lý nước thải là gì?
Quá trình lắng trong xử lý nước thải là quá trình vật lý sử dụng trọng lực để loại bỏ các chất rắn lơ lửng khỏi nước.
Trong tự nhiên, khi dòng nước chuyển động, các chất rắn lơ lửng bị lắng đọng trong nước ao hồ. Trong xử lý nước thải, bể lắng là bể được xây dựng để loại bỏ các chất rắn khỏi nước. Bể lọc là bể chế tạo với vật liêu lọc để loại bỏ các chất rắn nếu quá trình lắng không tốt. Quá trình lắng chủ yếu để lắng các hạt chất rắn lơ lửng. Chất rắn lơ lửng (hay SS) dùng để chỉ các hạt rắn lơ lửng trong nước. Chúng có thể là các hạt vô cơ, hữu cơ kể cả các hạt chất lỏng không trộn lẫn với nước. Các hạt vô cơ có thể là các hạt đất sét, phù sa, hạt bùn… Hạt hữu cơ thường là sợi thực vật, tảo, vi khuẩn,…
Bài chi tiết: TSS là gì? Cách đo và xử lý TSS
4 loại bể lắng trong hệ thống xử lý nước thải
Bể lắng được thiết kế để chất rắn lơ lửng có thể lắng xuống bên dưới. Tùy khả năng của các loại chất lơ lửng khác nhau mà có thể lựa chọn các bể lắng phù hợp. Có bốn loại bể lắng như sau:
Loại 1 – Bể lắng trọng lực thường là bể lắng ngang, bể lắng tròn
Loại 2 – Bể lắng keo tụ: dùng hóa chất kết dính các chất lơ lửng.
Loại 3 – Bể lắng lamen: các tấm trợ lắng được bổ sung vào bể lắng.
Loại 4 – Bể lắng nén: áp dụng phổ biến trong các bồn lọc áp lực.
1 Quá trình lắng trọng lực
Quá trình lắng trọng lực là một quá trình loại bỏ những hạt vật chất ở nồng độ thấp. Nếu Tss trong nước thải thấp hơn 500 mg/L thì có thể áp dụng bể lắng trọng lực.
Trong quá trình này, các hạt giữ kích thước và hình dạng của chúng trong quá trình lắng, với một vận tốc độc lập. Với nồng độ thấp của các hạt lơ lửng, xác suất va chạm hạt rất thấp và do đó tỷ lệ kết tụ quá nhỏ để tính toán. Diện tích bề mặt của bể lắng là nhân tố chính. Dòng nước chảy liên tục được chia thành bốn phần: khu vực đầu vào, vùng lắng, vùng nén bùn và khu vực đầu ra.
Trong khu vực đầu vào, lưu lượng chảy theo cùng một hướng về phía trước. Sự lắng xảy ra trong vùng lắng khi dòng nước chảy về phía khu vực đầu ra. Nước được tách cặn sau đó chảy ra ở khu vực đầu ra. Vùng nén bùn là nơi các hạt lắng tụ tập lại.
Hình 1. bể lắng bị nổi bùn li ti, quá trình lắng trong xử lý nước thải không tốt
2 Quá trình lắng keo tụ
Trong bể lắng ngang hay bể lắng đứng, một số hạt có thể không lắng theo đường chéo tự nhiên. Do đó, sẽ có hiện tượng nước đầu ra có lẫn cặn lơ lửng trong nước. Vì vậy, để tăng khả năng lắng tách cặn ra khỏi nước, người ta thêm vào nước hóa chất keo tụ. Các chất này có tác dụng kết dính các cặn lơ lửng, giúp chúng đủ nặng để lắng. Hóa chất dùng để keo tụ là các loại phèn, PAC, Polymer.
3 Bể lắng lamen
Một số trường hợp các cặn lơ lửng sẽ có hiện tượng nổi lên sau một thời gian. Lúc này người kỹ sư có thể thêm vào các tấm trợ lắng Lamen. Các tấm này được đặt nghiêng so với bề mặt bể lắng. Giúp cản trở quá trình nổi của các cặn lơ lửng. Thường khi bể lắng không đủ sâu và dòng nước có hiện tượng chảy rối thì sẽ lắp thêm tấm trợ lắng này.
4 Lắng nén áp lực
Khi nước sau bể lắng vẫn còn các cặn lơ lửng. Bể lắng nén hay bồn lọc áp lực được lắp đặt thêm để tăng khả năng tách cặn. Bồn áp lực hiện nay áp dụng cơ chế rửa ngược tự động bằng các van điện từ. Do đó, việc rửa ngược không còn vất vả cho người vận hành. Không gian và diện tích lắp đặt khá nhỏ gọn nên dễ dàng bổ sung thêm.
